Jacob Aue Sobol 'HOME'
(Περιοδικό 'Φιλμ Νουάρ' τευχ. 95 15-01-2015)
Συνέντευξη του Δανού φωτογράφου της Magnum Jacob Aue Sobol, εμπνευστή του project και επιμελητή της έκθεσης ‘HOME’, που εγκαινιάστηκε στην Casa Bianca στις 19 Ιανουαρίου 2015.
Πώς επιλέξατε το 'Ηome' σαν θέμα εργασίας στο εργαστήριο του Λαύκου;
Πριν από δύο χρόνια είχα αρχίσει το δικό μου project 'Home'. Βρήκα δύο φωτογραφίες που μ' ενέπνευσαν. Η λήψη της πρώτης είχε γίνει τρία χρόνια πριν και έδειχνε το δίδυμο αδελφό μου που έβαζε το χέρι του στο μέτωπο της γιαγιάς μου την ώρα που πέθαινε και η άλλη την αδελφή της Sabine την ώρα που γεννούσε στη Γροιλανδία, πίσω στο 2002. Για μένα ο εμφανής υπαρξιακός χαρακτήρας αυτών των δύο εικόνων σήμανε την αφετηρία για αυτό το project που ονομάστηκε ‘Home’.
Από το 2011 φωτογραφίζω φίλους, συνεργάτες και γνωστούς, καθώς επίσης και ξένους που συναντώ, με τους οποίους ένιωσα να συνδέομαι και με προσκάλεσαν μέσα στα σπίτια τους.
Στο εργαστήριό μου στο Λαύκο, έδωσα στον καλλιτέχνη την ίδια ανάθεση ή έμπνευση. Φωτογράφησε το 'σπίτι' σου σε ένα χωριό που δεν γνωρίζεις και όπου δεν έχεις βρεθεί ποτέ. Δείξε μου τι σημαίνει 'σπίτι' για σένα. Όχι πώς σου μοιάζει, αλλά πώς το νιώθεις. Γιατί; Γιατί σπίτι είναι εκεί που έχουμε τις ρίζες μας. Είναι ένα μέρος όπου συνεχώς επιστρέφουμε. Αν θέλουμε να μάθουμε περισσότερα για τον εαυτό μας και για τον κόσμο που ζούμε, εκεί ψάχνουμε -στην πίσω αυλή μας. Ο τόπος όπου διαμορφώνεται η προσωπικότητά μας και είναι χτισμένα τα όνειρά μας.
Ποια ήταν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που είχε η ομάδα των Ελλήνων φωτογράφων του εργαστηρίου, σε σύγκριση με τα ακροατήρια ανά τον κόσμο;
Νομίζω ότι οι Έλληνες φωτογράφοι είχαν πολλά κοινά με τους φωτογράφους στα άλλα εργαστήρια που έχω κάνει σ' όλο τον κόσμο, δηλαδή η επιθυμία να χρησιμοποιήσεις τη φωτογραφία σαν εργαλείο για να εκφράσεις τον εσώτερό σου κόσμο και την προσωπική σου σχέση με το περιβάλλον σου. Αλλά την ίδια στιγμή ένιωσα πολύ πιο κοντά σ' αυτή την ομάδα, απ' ότι σε πολλές άλλες, εξ αιτίας του βαθμού της έντασης και της ευαισθησίας που ένιωσα μέσα σ' αυτή την ομάδα. Μ΄εκανε να νιώσω ασφαλής, μ' έκανε να νιώσω σαν το σπίτι μου. Ταυτίστηκα και εμπνεύστηκα από το πάθος, το χάος, τον παραλογισμό, το άγχος και την αγάπη που εξέφραζε η ομάδα και ενσωμάτωναν οι φωτογράφοι στη δουλειά τους.
Τι δυσκολίες συναντήσατε στην συνέχιση του project μετά το εργαστήριο και στην διοργάνωση της έκθεσης;
Όταν είσαι σωματικά μακριά από τους ανθρώπους με τους οποίους δουλεύεις πάντα είναι μια πρόκληση. Χάνεις την οικειότητα που ένιωσες, όταν λειτουργούσες μαζί σαν ομάδα. Αλλά έκανα ότι μπορούσε να έρθω σε επαφή με τη δουλειά ξανά, να αφιερώσω χρόνο σ' αυτή και να προσπαθήσω να νιώσω και να καταλάβω τη φωνή του καθένα από τους φωτογράφους. Από την άλλη η απόσταση μπορεί να σου δώσει άλλη αντίληψη για τα πράγματα και το ότι έφερα την Sun Hee ως επιμελήτρια ήταν ακόμη ένας τρόπος για να μπει νέα ματιά στη διαδικασία, όπου ήδη ένιωσα ότι ήμουν μέρος της. Η ματιά της έδωσε στην επιλογή και στην έκθεση νέα ζωή και νέα δύναμη.
Τα τελευταία χρόνια είστε περιζήτητος και εργάζεστε σε όλο τον κόσμο. Τί άλλο προγραμματίζετε για το 2015;
Έχω πολλά σχέδια για το 2015. Πρώτα απ΄ όλα θα κυκλοφορήσω δύο νέα βιβλία. Το “The Gomez-Brito Family”, που είναι μια από τις πρώτες μου δουλειές, από την Γουατεμάλα, όπου έζησα με μια οικογένεια ιθαγενών στα βουνά. Το άλλο βιβλίο είναι το “Arrivals and Departures”, ένα ταξίδι οδικώς από την πατρίδα των παιδικών μου χρόνων σ' ένα προάστιο της Κοπενχάγης προς την Ανατολική Ακτή της Ρωσίας, τη Μογγολία και τη Βόρεια Κίνα. Είναι το πρώτο βιβλίο από την τετραλογία “Arrivals and Departures” Ανατολή, Δύση, Βορράς και Νότος. Επίσης θα κάνω και κάποιες εκθέσεις – μέχρι τώρα έχουν προγραμματιστεί για το Μιλάνο, το Παρίσι, το Σέτε, το Σάο Πάολο, την Σεούλ και τη Νέα Υόρκη.
